Binaların Enerji Kimlik Belgesi

Enerji, özellikle şehirlerde günlük hayatı etkileyen önemli unsurlardan biridir. Birkaç saat süren elektrik kesintisi, birey bazında enerjinin önemini anlamayı sağlarken kesintilerin, üretim yapan fabrikalar ve işletmeler için çok daha etkili sonuçları olabiliyor. Bu nedenle dünya genelinde kentlerde enerji verimliliği için bazı önlemler alınıyor.  Türkiye’de de 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ile bazı önlemler alındı. Bu bağlamda binalar için de bir enerji verimliliği uygulamasına gidildi. Bunun sonucunda da binaların artık enerji tüketimlerine göre aldıkları bir enerji kimlik belgeleri var. 

Enerji Kimlik Belgesi Nedir?

EKB olarak bilinen enerji kimlik belgesi, bir binanın ne ölçüde enerji tükettiğini açıklamaktadır. Bunu buzdolapları, çamaşır makineleri, klimalar, fırınlar gibi elektrikle çalışan cihazların enerji sınıfı tanımlarına benzetmek mümkündür. Burada da binanın ne kadar enerji tükettiği ya da ne kadar verimli enerji kullanma özelliğine sahip olduğu ifade ediliyor. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu belge, 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre belirlenmiş enerji kimliğidir.  Enerji kimlik belgesi, ayrıca konut veya işyeri fark etmeksizin binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının ne kadar etkin ve verimli kullanıldığını gösterir. EKB uygulamasında amaç; enerji israfının önlenmesi ve çevrenin korunmasıdır. Bu amaçla da asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salınımı seviyesi, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgiler açıkça belirtilir.

Ruhsat Almak İçin Binalar Hangi Enerji Sınıfında Olmalı?

5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre yeni yapılacak binalarda enerji kimlik belgesi büyük önem taşıyor. Belirli bir seviyenin altında kalan yani fazla enerji tüketmesi muhtemel olan binalara iskan ruhsatı verilmeyecek. Çünkü bir binanın sadece yapı izni alması ve inşa edilmiş olması aynı zamanda onu iskan etmeye müsait kılmıyor. Bu nedenle yatırım yaparken bu belgeye özellikle dikkat etmek gerekiyor.  Yönetmeliğe göre yeni yapılacak binalarda enerji kimlik belgesi için en düşük C sınıfı derecesi aranacak. Enerji seviyesi C sınıfından daha düşük seviyede çıkan yeni yapılacak veya yapılmakta olan binalar kanunen iskan ruhsatı alamayacak.

Yönetmelikten Eski Binalarda Enerji Kimlik Derecesi Kaç Olmalı?

Yönetmelikten önce iskan ruhsatı almış olan binalarda enerji kimlik belgesi için bir asgari sınıflandırma seviyesi koşulu konmamıştır. Mevcut binalar halihazırda bulunan ısı yalıtımı, pencerelerin ısı yalıtımı, ısıtma-soğutma ekipmanları verimi, aydınlatma armatürleri verimliliği gibi parametrelere bağlı olarak en iyi olarak A sınıfından en kötü olarak G sınıfına kadar her sınıfta EKB alabilirler. Ancak alınan bu belge, aynı zamanda o binada ikamet edenler için enerjiye ne kadar masraf yapacaklarının da bir göstergesidir. Enerji sınıfı düşük bir bina için yatırım ya da kiralama talebi, müşterilerin bilinçlilik düzeylerine göre değişkenlik gösterebilir.

EKB Mevcut Bina ve Yeni Bina Kavramları

Enerji verimliliği kimlik belgesi uygulaması 2011 yılında başlatıldı. Buna göre iskan belgesi almak için yasada yeni binaların en az C sınıfı olması gerekliliği var. Ancak mevcut binalar için bu zorunluluk yok. Peki, hangi binalar yeni bina ve hangileri mevcut bina olarak kabul ediliyor?Yeni binalar, 01 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı alan binalardır.  Mevcut binalar, 01 Ocak 2011 tarihinden önce yapı ruhsatı almış binalardır.  Enerji Kimlik Belgesi, düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerli olmaktadır. 

Enerji Kimlik Belgesi Zorunlu Mudur? 

Enerji kimlik belgesi almak, zorunludur. 01.01.2011 tarihi itibarıyla hem yeni bina tanımında olan yapılar hem de mevcut binalar için enerji kimlik belgesi almak, zorunlu hale gelmiştir. Burada binanın 50 m2 üzerinde bir alana sahip olması şartı söz konusudur. Örneğin 40 m2’lik bir yapı için EKB alma zorunluluğu yoktur. 

Enerji Kimlik Belgesi Olmazsa Ne Olur?

Öncelikle 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununa göre mesken niteliği taşıyan 50 m2’den büyük binaların EKB alma zorunluluğu vardır. 2020 yılı Ocak ayı itibarıyla enerji kimlik belgesi almak zorunlu hale gelmiştir. Bu tarihten sonra EKB’si olmayan yapılar için alım, satım ve kiralama işlemlerini gerçekleştirmek mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla EKB’si olmayan yapı alınamaz, satılamaz ya da kiralanamaz.  Diğer yandan enerjinin giderek daha değerli bir hale geldiği günümüzde kullanılan cihazların daha az enerji tüketmesi, hem ekonomi hem de sürdürülebilirlik için çok önemlidir. Bu nedenle bir binaya taşınırken ya da yatırım yaparken EKB’nin dikkate alınması gerekir.

Enerji Kimlik Belgesi Nasıl Alınır?

Bir bina için enerji kimlik belgesi almak üzere özel danışmanlık şirketlerine başvurabilirsiniz. Yasaya göre; bina sahipleri ve bina yöneticileri, enerji kimlik belgesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş enerji verimliliği danışmanlık şirketlerine başvurarak alabilirler. Enerji kimlik belgesi ücreti ise danışmanlık şirketi fiyat politikasına ve bina özelliklerine göre değişebilir.