Tapu Tahsis Belgesi Nedir? Nereden Alınır?

2 Nisan 2024 ile Orhan Sevimay

Kamu arazileri üzerinde gecekondusu bulunan kişilere 1980’li yıllarda verilen belge tapu tahsis belgesi olarak isimlendirilir. Bu şekilde bu kişiler tapu sahibi olmasalar bile burada bulunan gayrimenkulü kullanmaya hak kazanmış olurlar. Fakat tapu tahsis belgeleri ilgili gayrimenkullerin mülkiyetinin alınması açısından yeterli değildir. Bu nedenle hak sahibi olan kişilerin tapu almak için 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunmaları önemlidir.

Tapu tahsis belgesi ekonomik açıdan iyi durumda olmayan ve kamu arazisi üzerinde gecekondusu bulunan vatandaşlara verilen hak sağlayıcı belge türü olma özelliğine sahiptir. Bu şekilde kamu arazilerine inşa edilen gayrimenkuller için bu kişilere para cezası uygulaması gerçekleştirilmez. Bunun yanında ilgili kişilerin tahliye edilmesi gibi bir durum da söz konusu olmayacaktır. Fakat bu belge kişilere mülkiyet hakkı sunmaz. Sadece buradaki gayrimenkulün kullanım hakkını sunar.

Tapu tahsis belgesinin verilmesi ile birlikte hak sahibi olan kişiler bu gayrimenkulü başkalarına kiralayabilir, başka kişilerin kullanmasını sağlayabilir ya da kullanımı engelleyebilirler. Bu şekilde il özel idareleri, hazine, belediye ya da vakıflara ait olan gayrimenkuller üzerinde kaçak olarak oturan dar gelirli vatandaşları korunması sağlanmış olur. Bunun yanında söz konusu olan belgelerin verildiği tapu sicilindeki beyanlar kısmına da işlenir.

Tapu tahsis belgesi sahibi olan kişiler ilgili tapu tahsis belgesini başka birine satabilir ve bu belgeyi satın alan kişi gerekli prosedürleri yerine getirerek tapuyu kendi üstlerine alabilirler. Bunun yanında satıcı gerekli prosedürleri kendi gerçekleştirerek tapuyu üstüne alıp sonrasında tapunun devrini gerçekleştirebilir.

Tapu Tahsis Belgesi Tapu Senedine Nasıl Dönüştürülür?

Tapu tahsis belgelerinin tapuya dönüştürülmesi adına mücavir alan sınırları içinde belediyelere başvurmaları diğer alanlar için ise valiliklere başvurması önemli bir konudur. Başvuru işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi önemli bir konudur.

  • Tapu tahsis belgesi tapuya dönüştürülmesi için gayrimenkulün bulunduğu alanda ıslah imar planı ya da imar planının yapılmış olması gerekliliği bulunur. 
  • Tapu tahsis belgesine sahip olan kişilerin başka bir tapu tahsis belgesi olmaması gerekir. Burada amaç dar gelirli kategorisinde yer alan vatandaşların zenginleştirilmesi değildir. Amaç bu vatandaşların asgari standartlara kavuşmasına yardımcı olmaktır. Aynı şekilde hak sahiplerine 400 metrekareden daha büyük bir arsanın tahsis edilmesi sağlanmaz. 
  • Başvuruda bulunulacak bölgenin TCDD’ye tahsis edilmiş bir alan, askeri bölge, turizm bölgesi, karayolları kamulaştırma, içme suyu havzası sınırları içerisinde olmaması gerekir. 
  • Tahsise konu olan yer ve tescili istenen gayrimenkulün uyuşup uyuşmadığı ile alakalı bilirkişi raporu alınmalıdır.
  • Tahsise konu olan alan imar planları içerisinde konut alanı olarak görünmelidir. Bu alanın kamu hizmetine ayrılmamış olması önemli bir konudur. Aksi durumlarda başvuru sahiplerine benzer niteliklerde farklı alanlar gösterilebilir.
  • Tapu tahsisine ilişkin olarak 2981 sayılı kanun uyarınca taşınmazın rayiç değeri ile diğer masrafların ve harçların ödenmiş olması gerekir.
  • Düzenleme ortaklık payı alınması gereken arsalar içinde yer alıyorsa o zaman bu bedelin de alınması gerekir.

Tapu tahsis belgesi tapuya dönüştürme işlemi için başvuru dilekçesi, taahhütname, noter onaylı beyanname, gerçekleştirilen ödemelerin banka dekontları, ilk hak sahibinin vefat etmesi durumunda veraset ilamı, nüfus kayıt örneği gibi çeşitli belgelerin hazırlanmış olması gerekir. Tapunun alınması ile hak sahibi, ilgili gayrimenkul üzerinde diğer tapu sahiplerinde olduğu gibi istediği işlemleri yapabilir. Gerekli şartlara sahip olmasına rağmen belediye ya da il özel idareleri tarafından tapuya dönüştürme işleminin gerçekleşmemesi durumunda hak sahipleri dilerlerse idare mahkemelerine dava açabilirler.